ZİHİNSEL YETERSİZLİK NEDİR?

Zihinsel engellilik; doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrasında bazı nedenlere bağlı, zihinsel işlevlerinde normal gelişimden daha geri gelişim gösterme durumu olarak tanımlanabilir.

Zihinsel engelli çocuklar da diğer çocuklar gibi yeme, içme, sevme, sevilme gibi sosyal ve psikolojik ihtiyaçlara sahip olurlar. Kendilerine güvenleri azdır. Kendi başlarına hareket etmede ve arkadaşlık kurmada zorluk çekerler.

ZİHİNSEL YETERSİZLİK NEDENLERİ NELERDİR?

HAMİLELİK DÖNEMİNDEKİ NEDENLER

Annenin geçirmiş olduğu bazı hastalıklar, aldığı ilaçlar, zehirlenmesi, yetersiz beslenmesi gibi.

• Akraba evliliği, kan uyuşmazlıkları
• Doğuştan meydana gelen bozukluklar

DOĞUM SIRASINDAKİ NEDENLER

• Bebeğin doğumda oksijensiz kalması
• Bebeğe doğumda bulaşan enfeksiyonlar
• Yapılan doğumun zor olması ve kullanılan araçların (vakum, forseps vb.) bebeğe zarar vermesi
• Doğumun erken yada geç olma durumu

DOĞUMDAN SONRAKİ NEDENLER 

• Çocuğun geçirmiş olduğu ateşli hastalıklar (menenjit, kızamık)
• Beyin hasarına yol açabilen kazalar ve zehirlenmeler
• Çocuğun bebeğin gelişimini etkileyen bozukluklar ve hormonal düzensizlikler
• Çocuğun yetersiz beslenmesi de hafif derecede zihinsel engele neden olabilmektedir.

ZİHİNSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

• Yaşıtlarından daha başarısız olabilirler.
• Okuduğunu anlamada, yazmada ortaya çıkmaktadır.
• Geç ve güç öğrenebilmektedirler.
• İlgi süreleri kısadır.
• Soyut ve zaman kavramlarını anlamakta güçlük çekerler.
• Gruplama yapmada zorlanırlar.
• Gördükleri ve duydukları şeyleri çabuk unutabilirler.
• Görsel ve işitsel algıları zayıftır.
• Alıcı ve ifade edici dil gelişim zayıflıklarına rastlanabilmektedir.
• Duygu ve düşüncelerini ifade etmekte zorlanabilirler.
• Kolay kolay dostluk kuramazlar.
• Sorumluluk almaktan çekinirler.
• Sosyal faaliyetlere ilgileri azdır.

ZİHİNSEL YETERSİZLİK TÜRLERİ

1. Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik:

Hafif düzeydeki Zihinsel Yetersizlik nedeniyle özel eğitime ve destek eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyarlar. Bu bireylerde konuşma geriliğine rastlanmaktadır. Kendi gereksinimlerini anlatabilirler, günlük yaşam ihtiyaçlarını yardımsız yapabilirler.

2. Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizliği Olan Bireyler:

Sosyal ve günlük yaşam becerilerini yeterli düzeyde  yapabilmeleri için özel eğitime yoğun şekilde ihtiyaç duymaktadırlar. Bu bireylerde anlamakta, dil yetisinde ve motor becerilerinde gerilik vardır. Özel eğitime giden çocuklar basit seviyede okuma-yazma ve sayı saymayı öğrenebilirler. Basit yönergeleri yerine getirebilirler. Karmaşık olmayan sosyal etkinliklere katılabilirler.

3. Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizliği Olan Bireyler:

Sosyal ve öz bakım becerilerinde ki  gerilikler nedeniyle yaşamın her alanında yoğun özel eğitimden destek almaya ihtiyacı olan bireylerdir.

Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizliği Olan Bireyler; Çok basit yönergeleri çok zor anlayabilirler. Çoğu birey ağır motor gerilik nedeniyle hareketsiz kalır. Birey yardımıyla hareket edebilirler. Öz bakımları başkaları tarafından yardımla yapılabilir. Geç ve güç öğrenirler. Gelişimleri normal yaşıtlarına göre geridir.

Zihinsel Engelli Bireyler Eğitim ve Destek Programı Nedir?

Çocuklara iletişim ve sosyal yaşantı ile ilgili performanslarını ölçen testler uygulanmalıdır. Çeşitli önlemler alınarak yetersizliğin oluşması engellenmektedir. Ayrıca en uygun şekilde de tedavi edilebilmektedir.Bu önlemlerin başında doğum öncesi dönemden başlayarak anne ve baba adaylarına bebeğin gelişimleri ve eğitimleri konusunda bilgilendirme yapmaktadır. Bilgilendirme, olası problemlerin ve bebeğin gelişimindeki herhangi bir gecikmenin daha önce fark edilmesi ve erken eğitime başlanılması sağlanmaktadır. Unutulmamalıdır ki; Ne yapılacağı ve tedavi kavramından anlaşılan, çocuğun normal zeka düzeyine erişmesini sağlamak değildir. Çocukta var olan potansiyeli en iyi şekilde kullanabilmesine yardımcı olmaktır. Gerçekçi ve sabırlı olunması gerekmektedir.

İzmir’de Zihinsel Engelli Bireyler Eğitim ve Destek Programı

İzmir Alsancak Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri zihinsel engelli bireylerin eğitim programları konusunda uzmanlaşmış kadrosu ile çocuk öncelikli eğitim vermektedir. İzmir’de zihinsel engelli bireyler/çocukların eğitimi için kurumumuza bu linkten ulaşabilirsiniz.